کد مطلب:48939 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:6

گنجینه پرسمان » قرآن

اينكه همة آنچه ما از ابتداي آفرينشمان تا زمان مرگمان انجام مي دهيم در لوحي نزد خداوند محفوظ است(طبق آيات قرآن) چطور با اختيار ما قابل جمع است؟

بيان ديگر از پرسش شما اين است كه بين علم پيشين خدا در مورد مسير زندگي او و اراده و اختيار انسان تضاد روي مينمايد.

قرآن در سوره انعام آيه 59 مي فرمايد :

كليدهاي غيب، فقط نزد خداست، جز او كسي آن را نمي داند، او آنچه را كه درخشكي و درياست مي داند، هيچ برگي از درختي نمي افتد مگر اينكه از آن آگاه است.و نه هيچ دانه اي در تاريكي زمين، و نه هيچ تر و خشكي وجود دارد، جز اينكه در كتابي آشكار(كتاب علم خداوند) ثبت است.

شكي نيست كه خداوند از پيش بر اعمال آدميان آگاهي دارد، ولي آنچه درعلم خداوند ثبت و ضبط است، فعل انسان، همراه با همة قيود و خصوصيات آن است نه بدون آنها، كه يكي از آن ويژگي ها كه با فاعل ارتباط پيدا مي كند مسئله اختيار است. يعني خداوند مي داند كه شخص خاصي در زمان و مكان معيني با بهره گيري از اختيارات خويش ـ و نه بصورت جبري و خارج از قلمرو اختيار و تصميم گيريش ـ آن كار را انجام مي دهد.

واگر علم خداوند به وقوع اختياري فعل، تحقق گيرد آن فعل حتماً از روي اختيار صورت خواهد گرفت. پس متعلق علم خدا تصميمي است كه انسان با اختيار خود مي گيرد و هر تصميمي را كه انسان با اختيار و انتخاب آزادانه خود اتخاذ كند مي گوييم همين را خداوند مي دانست.

لازم به تذكر است كه اين شبهه زماني پيش مي آيد كه علم الهي را مستقيم روي حوادث و موضوعات ببريم كه در اين صورت حتمي الوقوع خواهد بود اما چنانچه گفته شد اگر اختيار را جز موضوعاتي قرار دهيم كه خداوند به آن علم دارد در اين صورت مفاد علم الهي كه حتمي الوقوع است اختيار را در انسان نيز حتمي خواهد نمود پس مي گوييم خدا مي داند كه انسان با اختيار خود چنين و چنان خواهد كرد كه در اين صورت علم الهي منافاتي با اختيار نداشته چيزي پيش نمي آيد.